Sanayi Tesislerinde Kullanımı

• UZAY KAFES SİS.SANAYİ TESİSLERİNDE KULLANIMI

Sanayi yapıları ; içinde üretimin gerçekleştiği ve üretim ile ilgili süreçlerin birbiri ile ilişkilendiği mekanladır. Üretim prosesleri bazen aynı yapı içinde gerçekleşmek zorunda iken bazen de yan yana ayrı binalarda gerçekleşebilir. Önemli olan üretimin etkinliği ve bu etkinliği sağlayabilecek işlevsel yerleşimdir. İşte bu işlevsel yerleşim sırasında uzay kafes sistemlerinin büyük faydaları ortaya çıkmaktadır.

Kolonsuz şekilde geniş bir alanı örtebilen bu sistemler üretim için sınırsız bir yerleşim (lay out) imkanını sunmaktadır. Tesislerin hammadde girişi ve ürün çıkışı için kullandıkları lojistik depolarda uzay kafes sisteminin kullanımı taşımacılık ve depolama işlevinin en etkili ve verimli şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır. Sanayi tesislerinde uzay kafes sistemlerinin kullanılması ile elde edilecek faydalar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• İşlevsel Faydası

Uzay kafes sistemlerinin bir sanayi tesisinde kullanılmasının en önemli sebebi işlevsel olarak yapıya kazandıracakları olacaktır. Üretim işlevi ve prosesleri için oluşturulmuş bir mekanın en güzel yerinde (ortasında) taşıyıcı kolonların olması üretim için kullanılacak mekanın iç yerleşiminde sınırlılıklar getirecektir. Uzay kafes sistemleri ile bu kolonlardan kurtulmak bir tesis için önemlidir. Tesisler rekabet ortamının koşullarına göre zaman içinde üretim proseslerini ve makinelerini yenilenmektedir. Yeniden yapılanma, gelişme ve değişim planlamalarında üretim alanı içindeki taşıyıcı kolonlara bağlı kalmak üretimde verimlilik arayışlarını sınırlayacaktır. Uzay kafes sistemlerinin sanayi tesislerine işlevsel olarak getireceği faydaları şöyle sıralayabiliriz;

• Üretim için esnek yerleşim olanağı
• Yeniden yapılanma ve düzenlemelerde özgür planlama
• Makine,ekipman ve üretim bantları seçiminde mekan sınırlamalarının olmaması
• Üretim mekanı içinde taşıyıcı araçlar (forklift) için yol düzenlenmesinde esneklik
• Uyarı ve yönlendirici işaret ve levhaların mekanın tümünde algılanabilmesi
• Yönetici ekibin tüm üretim mekanına görsel olarak hakim olması
• Görüş açısının artması ile iş kazaları oranının düşmesi

• Yapı Sistemi Olarak Faydaları

Uzay kafes sistemler ile kazanılacak hacim ve tüketilen yapı malzemesi arasındaki oran diğer yapı malzemelerinin tüketim oranına göre oldukça uygundur. Oluşturulacak hacim büyüklüğü ile yapı maliyeti ters orantılıdır. Bu sistemler, iskele gereksinimini ortadan kaldırmak için genellikle zemin kotunda kurulmakta ve çeşitli yöntemler ile yerlerine monte edilmektedirler. Sistem prefabrik parçalardan oluştuğu için, istendiğinde sökülerek yeni bir kullanıma dönüştürülebilmektedir. Bu nedenle kalıp ve iskele masrafı ortadan kalkmakta, inşaatın süratle bitirilmesi de ekonomi sağlamaktadır.Uzay kafes strüktürler donatı yerleşiminde de yararlılıklar sağlayabilmektedirler. Elektrik, sıhhi tesisat, havalandırma kanalları klima, iklimleme sistemleri gibi donatılar, bu sistemlerin oluşum ilkesinden doğan boşluklarda kendilerine kolaylıkla yerleşim alanı bulabilmektedir. Bu donatılar her doğrultuda yer alabilmektedirler. Elektrik bağlantıları çubukların içinden geçirilerek de yapılabilmektedirler. Gün ışığı sağlanması aynı boşluklarda pencere öğeleri oluşturmak suretiyle kolayca çözümlenebilmektedir.

• Depreme Karşı Faydaları

Türkiye’nin %90’ı deprem bölgesidir. Sanayinin yerleştiği batı ve körfez bölgesinin ise neredeyse % 100’ü deprem bölgesindedir. Yaşadığımız son depremler bizlere yapım teknolojileri ve sistemlerinde bilinçsiz seçimler yapıldığını göstermiştir. Deprem kuşağında bulunan tesisler için önerilecek en güvenli yapı sistemi çelik ve çeliğin en hafif ve hiperstatik çözümü olan uzay kafes sistemlerdir. Uzay kafes sistemler yüksek derecede hiperstatik sistemlerdir. Yükleri her iki doğrultuda aktararak çekme ve basınca çalışırlar. Sistem elemanlarını eğilmeye zorlamadığı için büyük açıklıkların geçilmesinde yapısal güven sağlanmaktadır. Uzay kafes sistemler diğer yapı sistemlerine oranla % 50 gibi bir oranda daha hafiftir. Depremin etkisi yapının ağırlığı ile doğrusal orantılı olarak arttığı için uzay kafes sistemleri depremden daha az etkilenir. Betonarme yapı sistemlerine göre daha elastik ve sünektir.

• Maliyet Avantajları

Statik yararları açısından, bu sistemler diğer bir çok taşıyıcı sistemlere oranla çok daha hafiftirler. Sabit yüklerin azlığı sadece çatıda değil, alt sistem öğeleri ile temellerde kendini göstermekte, buna bağlı olarak maliyet önemli ölçüde azalmaktadır. Maliyet avantajları ile ilgili detaylı bilgi içim ” maliyet avantajları ” bölümüne bakınız.

Uzay kafes sistemler ile oluşturulan yapılarda ekonomi aranması sistemin genelde bir düzlem oluşturacak şekilde basit çözülmesi ile sonuçlanır. Fakat başka bir yönü ile uzay kafes sistemler kolonsuz mekan oluşturmak dışında görsel amaçlı ve çekici formlara sahip mekanlar yaratmak için de kullanılmaktadır.